Nhiều người vì cần tiền gấp, khó vay vốn ngân hàng, nhận thức chưa đầy đủ đã tìm đến “tín dụng đen”, họ đồng ý sang tên sổ đỏ hoặc lập văn bản ủy quyền định đoạt tài sản cho người khác để vay vốn ngân hàng. Đây là cách làm tiềm ẩn rất nhiều rủi ro pháp lý, đặc biệt khi người đứng tên không phải người trực tiếp cho mình vay, mà là một bên thứ ba.
Những rủi ro thường gặp
-
Mất quyền sở hữu: Khi đã sang tên, về mặt pháp lý, tài sản thuộc về người nhận chuyển nhượng. Nếu họ không giữ lời hứa, bạn gần như không còn căn cứ đòi lại.
-
Không kiểm soát được khoản vay: Người đứng tên là bên làm việc trực tiếp với ngân hàng, bạn không biết chính xác số tiền vay, lãi suất, thời hạn…
-
Tranh chấp phức tạp: Nếu người đứng tên không trả nợ, ngân hàng có quyền xử lý tài sản thế chấp, bạn bị mất đất dù chỉ vay một phần nhỏ.
-
Khó chứng minh giao dịch thật: Các giấy tờ “mượn sổ”, “giấy thỏa thuận riêng” thường yếu hơn so với hợp đồng công chứng, nên rất khó để chứng minh bạn là chủ sở hữu thực sự.
-
Người đứng tên qua đời: Tài sản được coi là di sản thừa kế, chia cho người thừa kế hợp pháp. Bạn dễ mất quyền kiểm soát.
-
Người đứng tên ly hôn: Tài sản có thể bị coi là tài sản chung vợ chồng và phải chia đôi.
-
Tài sản bị kê biên: Nếu người đứng tên còn khoản nợ khác, tài sản có thể bị kê biên bán đấu giá để thi hành án.
Khuyến nghị
-
Hạn chế tuyệt đối việc sang tên hoặc ủy quyền định đoạt tài sản cho người khác chỉ để vay vốn.
-
Nếu buộc phải tham gia, hãy dùng hợp đồng thế chấp hợp pháp để vừa vay được vốn, vừa giữ quyền sở hữu.
-
Yêu cầu được xem hồ sơ vay vốn và lưu bản sao hợp đồng tín dụng, hợp đồng thế chấp.
-
Luôn tham khảo ý kiến luật sư trước khi ký bất kỳ giấy tờ nào.
📌 Căn cứ pháp lý quan trọng bảo vệ người vay
-
Bộ luật Dân sự 2015:
-
Điều 117, 124: Giao dịch dân sự vô hiệu nếu giả tạo hoặc thiếu sự tự nguyện.
-
Điều 463, 466: Nghĩa vụ của hợp đồng vay tài sản, chỉ ràng buộc giữa các bên trực tiếp ký kết.
-
Điều 317, 318, 335: Giới hạn phạm vi bảo đảm bằng tài sản thế chấp, cầm cố.
-
Điều 468: Quy định về lãi suất, cấm tính lãi chồng lãi nếu không thỏa thuận.
-
-
Luật Đất đai 2013:
-
Điều 188: Chủ sở hữu quyền sử dụng đất phải trực tiếp thực hiện hoặc ủy quyền hợp pháp, không được “sang tên giả” để che giấu giao dịch khác.
-
-
Luật Các tổ chức tín dụng 2010 (sửa đổi 2017):
-
Điều 91, 95, 98: Ngân hàng phải thẩm định, giám sát việc sử dụng vốn vay và quản lý nợ đúng quy định.
-
-
Nghị định 21/2021/NĐ-CP về đăng ký biện pháp bảo đảm: Quy định nghĩa vụ của bên nhận bảo đảm trong việc giải thích, thông báo rõ ràng cho chủ tài sản.
-
Án lệ Tòa án nhân dân tối cao:
-
Án lệ số 11/2017/AL: Nếu chủ tài sản không biết và không đồng ý bảo đảm nghĩa vụ, hợp đồng thế chấp có thể vô hiệu.
-
Án lệ số 36/2020/AL: Chủ tài sản chỉ chịu trách nhiệm trong phạm vi nghĩa vụ đã thỏa thuận.
-
Án lệ số 42/2021/AL: Giao dịch giả tạo có thể bị tuyên vô hiệu, khôi phục lại quyền sở hữu thực tế.
-
👉 Tóm lại, một chữ ký sang tên hoặc ủy quyền có thể khiến bạn mất trắng tài sản. Khi cần vay vốn, hãy đi đúng đường pháp lý, đừng vì nhanh gọn trước mắt mà gánh rủi ro pháp lý lâu dài.
